Không phải mua nhà ở xã hội là được vay

Gói tín dụng 30.000 tỷ đồng hỗ trợ mua nhà ở lãi suất 6%/năm đã thu hút sự quan tâm của rất nhiều người dân có thu nhập thấp. Tuy nhiên, để được vay gói tín dụng rẻ này lại không dễ.

“Đánh đố” người vay

Theo nhân viên một chi nhánh BIDV tại quận 1 TPHCM, các đối tượng được ưu tiên vay gói tín dụng 30.000 tỷ đồng bắt buộc phải có hộ khẩu tại TPHCM. Người vay có thu nhập thấp phải có giấy xác nhận của nơi cư ngụ hoặc cơ quan làm việc. Về thời hạn vay, khách hàng có thể vay tối đa 10-15 năm.

Tuy nhiên, cho tới nay rất nhiều người đã bị loại ra ngay từ vòng tư vấn do không đáp ứng được một số điều kiện… vô lý. Thí dụ, NH yêu cầu đối tượng vay là người chưa có nhà ở nhưng đòi phải có hộ khẩu tại địa bàn vay. Sự “đánh đố” này khiến nhiều người dân ngao ngán, bởi người nhập cư có nhà ở và chỗ ở ổn định nhiều năm mới được nhập hộ khẩu ở TPHCM

Tại VietinBank, điều kiện vay nghe qua có phần thoáng hơn, khi quy định đối tượng được vay gói ưu đãi là người chưa có nhà ở, có hộ khẩu hoặc tạm trú tối thiểu 1 năm tại TPHCM, đang có công việc ổn định và đã đóng bảo hiểm tối thiểu 1 năm.

Tuy nhiên, nhân viên NH này cho biết quy định người có thu nhập thấp được vay  nhưng thấp là bao nhiêu chưa cụ thể. Bởi đây là điều kiện mở cho NH lẫn người vay để làm sao vừa đảm bảo đối tượng được vay, vừa thu hồi được nợ.

Thí dụ, khách hàng muốn mua căn hộ 1 tỷ đồng phải có tối thiểu 200 triệu đồng và được vay 800 triệu đồng thời hạn 10 năm, mỗi tháng người vay phải trả 11 triệu đồng (6,7 triệu đồng tiền gốc và tiền lãi 4 triệu đồng). Căn cứ vào mức lương, nếu như đối tượng vay còn độc thân NH sẽ tính toán trừ đi chi phí sinh hoạt khoảng 5 triệu đồng, còn nếu đã có gia đình chi phí trên dưới 10 triệu đồng. Sau khi trừ đi chi phí đó, phần còn lại  sẽ được tính toán để quy ra mức vay tối thiểu cho khách hàng.

Như vậy, một gia đình phải có thu nhập trên 21 triệu đồng/tháng mới mong đáp ứng được điều kiện ban đầu, trong khi thu nhập thực tế của nhiều gia đình hiện nay 21 triệu đồng/tháng là thu nhập… cao.

Trước việc người có thu nhập thấp khó vay gói tín dụng 30.000 tỷ đồng do nguồn thu nhập không đủ trả nợ, nhiều NHTM tư vấn khách hàng nên mua những căn hộ có diện tích nhỏ 50-60m2 để số tiền gốc lẫn lãi phải trả hàng tháng không quá cao.

Nhưng theo một cán bộ NH, số lượng căn hộ diện tích nhỏ hiện rất hạn chế hoặc khó tìm. Một số NHTM dù có liên kết với một số dự án nhà ở tại TPHCM và giới thiệu khách hàng đến tham quan nhưng các chủ đầu tư đều trả lời đã bán hết.

Chưa kể, nhiều NHTM đặt ra yêu cầu đầu tiên khi khách hàng vay gói hỗ trợ mua nhà lãi suất 6%/năm phải có hợp đồng ký với chủ đầu tư, rồi mới nộp hồ sơ cho NH xét duyệt có được vay vốn hay không. Điều này dễ gây rủi ro cho khách hàng, bởi nếu không vay được tiền, người dân sẽ gặp rắc rối với hợp đồng mua bán nhà đã ký.

Hơn nữa, hiện nay nhiều khách hàng ký hợp đồng mua nhà ở xã hội (NoXH) trước thời điểm ngày 7-1-2013 sẽ không được vay tiền ở gói tín dụng 30.000 tỷ đồng. Bên cạnh đó, Vietcombank còn không cho phép khách hàng trả nợ trước hạn, nếu trả nợ trước sẽ bị phạt lãi suất.

Rắc rối thủ tục, đối tượng vay vốn

Trong khi chưa có những thay đổi để tháo gỡ các vướng mắc trên, để tránh rủi ro người vay nên thỏa thuận nguyên tắc với chủ đầu tư dự án NoXH để họ giới thiệu NH tư vấn. Nếu khách hàng đủ điều kiện vay, khi đó mới ký hợp đồng chính thức mua nhà với chủ đầu tư.

Chị Nguyễn Lý Minh, nhân viên giáo vụ một trường quốc tế tại quận 3 đang liên hệ vay mua nhà thu nhập thấp, cho biết nếu muốn mua dự án nhà ở mà NH không có liên kết, người mua phải cung cấp thông tin để NH liên hệ và ký hợp đồng với chủ đầu tư nhằm đảm bảo thủ tục pháp lý khi ra giấy tờ nhà và thanh toán.