Các chiến lược vận hành tài chính – Ưu, khuyết điểm và ví dụ ứng dụng

Lợi nhuận giữ lại (Retained Earnings)

Sử dụng lợi nhuận sau thuế để tái đầu tư vào hoạt động kinh doanh (mở rộng, R&D, mua tài sản) thay vì chi trả cổ tức cho cổ đông.

Vốn góp ban đầu / Tự thân vận động (Bootstrapping)

Sử dụng nguồn lực cá nhân của người sáng lập (tiền tiết kiệm, tài sản) và doanh thu ban đầu để vận hành và phát triển doanh nghiệp mà không tìm kiếm đầu tư bên ngoài.

Nhà đầu tư Thiên thần (Angel Investors)

Huy động vốn từ các cá nhân có tài sản ròng cao, thường là các doanh nhân thành đạt, sẵn sàng đầu tư vào các công ty ở giai đoạn rất sớm (Seed stage).

Quỹ đầu tư mạo hiểm (Venture Capital – VC)

Huy động vốn từ các quỹ đầu tư chuyên nghiệp chuyên tài trợ cho các công ty khởi nghiệp và các công ty có tiềm năng tăng trưởng cao (scale-up), đổi lại là cổ phần đáng kể.

Quỹ đầu tư vốn cổ phần tư nhân (Private Equity – PE)

Các quỹ đầu tư vào các công ty đã trưởng thành (thường là chưa niêm yết hoặc đang niêm yết nhưng cần tái cấu trúc) nhằm tối ưu hóa hoạt động, thúc đẩy tăng trưởng và bán lại với giá trị cao hơn.

Phát hành riêng lẻ (Private Placement)

Chào bán cổ phiếu trực tiếp cho một nhóm nhỏ các nhà đầu tư được lựa chọn trước (thường là các tổ chức, quỹ đầu tư, hoặc đối tác chiến lược) thay vì ra công chúng.

Phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO)

Quá trình một công ty tư nhân lần đầu tiên chào bán cổ phiếu của mình ra công chúng rộng rãi và niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán.

Phát hành quyền mua cho cổ đông hiện hữu (Rights Issue)

Chào bán cổ phiếu mới cho các cổ đông hiện hữu với mức giá ưu đãi hơn so với giá thị trường, theo tỷ lệ sở hữu hiện tại của họ.

Chương trình lựa chọn cho người lao động (ESOP)

Phát hành cổ phiếu ưu đãi hoặc quyền mua cổ phiếu cho nhân viên chủ chốt như một phần của chế độ đãi ngộ, nhằm gắn kết lợi ích của nhân viên với sự phát triển dài hạn của công ty.

Huy động vốn cộng đồng cổ phần (Equity Crowdfunding)

Huy động vốn từ một số lượng lớn các nhà đầu tư cá nhân thông qua các nền tảng trực tuyến, đổi lại là cổ phần trong doanh nghiệp.

Vay ngắn hạn ngân hàng / Hạn mức tín dụng (Short-term Bank Loans/Credit Lines)

Các khoản vay hoặc hạn mức tín dụng có thời hạn dưới 1 năm, chủ yếu dùng để bổ sung vốn lưu động, tài trợ hàng tồn kho hoặc các nhu cầu tạm thời.

Vay trung và dài hạn ngân hàng (Medium/Long-term Bank Loans)

Các khoản vay có thời hạn trên 1 năm (thường từ 3-10 năm), dùng để tài trợ cho các tài sản cố định (CapEx), dự án đầu tư mở rộng hoặc M&A.

Phát hành Trái phiếu Doanh nghiệp (Corporate Bonds)

Doanh nghiệp phát hành chứng khoán nợ (trái phiếu) bán cho các nhà đầu tư, cam kết trả lãi định kỳ (coupon) và hoàn trả mệnh giá khi đáo hạn.

Trái phiếu Chuyển đổi (Convertible Bonds)

Một loại trái phiếu doanh nghiệp cho phép người nắm giữ có quyền chuyển đổi nó thành một số lượng cổ phiếu xác định của công ty phát hành theo các điều kiện định trước.

Thuê Tài chính (Finance Leasing)

Một thỏa thuận mà bên cho thuê cung cấp tài sản (máy móc, thiết bị, phương tiện) cho bên đi thuê sử dụng trong phần lớn thời gian hữu dụng của tài sản, về bản chất giống như một khoản vay mua tài sản.

Thuê Hoạt động (Operating Leasing)

Hình thức thuê tài sản ngắn hạn hơn, bên cho thuê giữ quyền sở hữu, chịu trách nhiệm bảo trì và rủi ro lỗi thời. Doanh nghiệp chỉ trả phí sử dụng.

Tín dụng Thương mại (Trade Credit)

Hình thức tài trợ ngắn hạn tự phát sinh khi doanh nghiệp mua chịu hàng hóa/dịch vụ từ nhà cung cấp (chiếm dụng vốn của nhà cung cấp).

Tài trợ Thương mại Quốc tế (Trade Finance – L/C, Documentary Collection)

Các sản phẩm tài chính do ngân hàng cung cấp để hỗ trợ các giao dịch xuất nhập khẩu, phổ biến nhất là Tín dụng thư (L/C), Nhờ thu.

Tài trợ Tầng lửng (Mezzanine Financing)

Một hình thức tài trợ lai giữa nợ và vốn chủ sở hữu (thường là nợ thứ cấp hoặc cổ phiếu ưu đãi có kèm chứng quyền). Nó xếp sau nợ ưu tiên (senior debt) về quyền ưu tiên thanh toán.

Vay Hợp vốn (Syndicated Loans)

Một khoản vay lớn được cung cấp bởi một nhóm các ngân hàng (tổ hợp) thay vì một ngân hàng đơn lẻ, thường dùng cho các dự án quy mô rất lớn hoặc các thương vụ M&A.

Tối ưu hóa Vòng quay Tiền mặt (CCC Optimization)

Phân tích và rút ngắn thời gian từ khi doanh nghiệp chi tiền mua nguyên vật liệu cho đến khi thu được tiền từ việc bán sản phẩm cuối cùng (CCC = Số ngày tồn kho + Số ngày phải thu – Số ngày phải trả).

Quản lý Hàng tồn kho tinh gọn (Lean Inventory Management – JIT/EOQ)

Áp dụng các kỹ thuật như Just-In-Time (JIT) để giảm thiểu lượng hàng tồn kho xuống mức thấp nhất hoặc Economic Order Quantity (EOQ) để tối ưu hóa chi phí đặt hàng và lưu kho.

Siết chặt Quản lý Khoản phải thu (Accounts Receivable Management)

Xây dựng chính sách tín dụng chặt chẽ, quy trình đánh giá khách hàng, theo dõi và thu hồi nợ hiệu quả để rút ngắn thời gian thu tiền và giảm thiểu nợ xấu.

Tối ưu hóa Quản lý Khoản phải trả (Accounts Payable Management)

Tối ưu hóa thời gian thanh toán cho nhà cung cấp – tận dụng tối đa thời hạn tín dụng mà không làm tổn hại mối quan hệ, đồng thời nắm bắt các cơ hội chiết khấu thanh toán sớm nếu có lợi.

Bao thanh toán (Factoring)

Doanh nghiệp bán các khoản phải thu (hóa đơn chưa thanh toán) của mình cho một tổ chức tài chính (factor) với một tỷ lệ chiết khấu để nhận tiền mặt ngay lập tức.

Tài trợ Chuỗi cung ứng / Bao thanh toán ngược (Supply Chain Finance / Reverse Factoring)

Một giải pháp tài chính trong đó người mua lớn hợp tác với ngân hàng để cho phép nhà cung cấp nhận thanh toán sớm với chi phí thấp, dựa trên sự xác nhận và uy tín tín dụng của người mua.

Chiết khấu thanh toán sớm linh hoạt (Dynamic Discounting)

Doanh nghiệp (bên mua) sử dụng tiền mặt nhàn rỗi của mình để đề xuất trả tiền sớm cho nhà cung cấp đổi lấy một mức chiết khấu hấp dẫn, được tính toán linh hoạt dựa trên số ngày thanh toán sớm.

Quản lý ngân quỹ tập trung (Cash Pooling)

Phương pháp quản lý dòng tiền cho các tập đoàn có nhiều công ty con/chi nhánh, bằng cách tập trung số dư tiền mặt vào một tài khoản chính để tối ưu hóa việc sử dụng và đầu tư.

Dự báo Dòng tiền (Cash Flow Forecasting)

Lập kế hoạch và dự báo chi tiết các dòng tiền vào và ra trong tương lai để chủ động trong việc ra quyết định tài chính và quản lý thanh khoản.

Tài trợ từ Khách hàng (Customer Financing)

Huy động vốn trực tiếp từ khách hàng thông qua các hình thức như yêu cầu đặt cọc trước, thanh toán theo tiến độ, hoặc bán các gói dịch vụ/sản phẩm trả trước dài hạn.

Tối ưu hóa Cấu trúc Vốn (Capital Structure Optimization – WACC)

Xác định tỷ lệ tối ưu giữa Nợ và Vốn chủ sở hữu nhằm mục tiêu tối thiểu hóa chi phí sử dụng vốn bình quân (WACC) và tối đa hóa giá trị doanh nghiệp.

Mua bán và Sáp nhập (Mergers & Acquisitions – M&A)

Hoạt động giành quyền kiểm soát một doanh nghiệp khác thông qua việc mua lại (Acquisition) hoặc hợp nhất hai thực thể thành một (Merger) để đạt được các mục tiêu chiến lược.

Thoái vốn (Divestment)

Bán đi các công ty con, mảng kinh doanh không cốt lõi hoặc các tài sản không còn hiệu quả để tái cấu trúc doanh nghiệp và huy động tiền mặt.

Liên doanh và Hợp tác Chiến lược (Joint Ventures & Strategic Alliances)

Hai hoặc nhiều doanh nghiệp hợp tác với nhau để thực hiện một dự án cụ thể hoặc chia sẻ nguồn lực, công nghệ, thị trường, nhằm đạt được các mục tiêu chung.

Tái cấu trúc Nợ (Debt Restructuring)

Đàm phán lại các điều khoản của các khoản nợ hiện tại (lãi suất, kỳ hạn, lịch trả nợ, hoặc hoán đổi nợ thành vốn góp) để cải thiện khả năng thanh khoản hoặc giảm bớt gánh nặng tài chính.

Mua lại Cổ phiếu (Share Buybacks)

Doanh nghiệp sử dụng tiền mặt thặng dư để mua lại cổ phiếu của chính mình trên thị trường (cổ phiếu quỹ), làm giảm số lượng cổ phiếu đang lưu hành.

Tài trợ Dự án (Project Finance)

Hình thức tài trợ vốn cho các dự án hạ tầng, công nghiệp quy mô lớn, dài hạn, trong đó nguồn trả nợ chủ yếu dựa trên dòng tiền và tài sản của chính dự án đó, thay vì của các chủ đầu tư (sponsors).

Bán và Tái thuê (Sale-Leaseback)

Doanh nghiệp bán một tài sản mình đang sở hữu (ví dụ: bất động sản, nhà xưởng, máy bay) cho một bên khác và sau đó thuê lại chính tài sản đó để tiếp tục sử dụng.

Phòng ngừa Rủi ro Tài chính (Financial Hedging)

Sử dụng các công cụ tài chính phái sinh (hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng tương lai, quyền chọn, hoán đổi) để giảm thiểu hoặc loại bỏ các rủi ro phát sinh từ sự biến động của tỷ giá hối đoái, lãi suất và giá cả hàng hóa.

Nhượng quyền thương mại (Franchising)

Bên nhượng quyền cho phép bên nhận quyền sử dụng thương hiệu, mô hình kinh doanh, bí quyết của mình để kinh doanh, đổi lại các khoản phí. Đây là cách vận hành vốn để mở rộng quy mô mà không cần tự bỏ vốn đầu tư trực tiếp.