SPAC là gì? Lợi thế khi niêm yết cổ phiếu thông qua SPAC

SPAC hiện đang là một trong những thuật ngữ phổ biến, được đẩy lên cao do mức độ biến động thị trường kể từ bối cảnh đại dịch Covid-19. Đây là một trong những phương thức gây quỹ bùng nổ và thay thế cho phương thức IPO truyền thống. Vậy định nghĩa chính xác của SPAC là gì? Những lợi thế khi niêm yết cổ phiếu thông qua SPAC như thế nào? Hãy cùng Webketoan tìm hiểu thông qua bài viết sau đây.

SPAC là gì?

SPAC (viết tắt của Special Purpose Acquisition Companies) là một công ty được lập ra với mục đích mua lại hoặc hợp nhất với một công ty khác nhằm đưa công ty đó lên sàn giao dịch chứng khoán. 

Hiểu theo cách khác, SPAC chính là hình thức IPO cửa sau (Backdoor Listing), do các nhà đầu tư có kinh nghiệm tạo lập và nắm giữ quyền kiểm soát công ty. Sau khi có vốn, SPAC sẽ tìm kiếm và thực hiện các giao dịch mua lại hoặc hợp nhất cùng một công ty khác với mục đích chính là đưa công ty đó niêm yết trên thị trường chứng khoán. Thông qua việc làm này, SPAC có thể thu lợi từ việc bán cổ phần của mình cho các nhà đầu tư khác. Đây đang được xem là một trong những xu hướng đầu tư mới trên thị trường chứng khoán quốc tế hiện nay.

Tính chất của SPAC

SPAC là một giải pháp vô cùng tiện lợi và tiết kiệm thời gian so với IPO truyền thống. Thông thường, một giao dịch SPAC sẽ chỉ kéo dài từ 3 đến 6 tháng. Trong khi đó, giao dịch IPO lại tốn từ 12 đến 18 tháng cho mỗi doanh nghiệp. 

Khi tiếp thị SPAC, doanh nghiệp cũng không cần tổ chức roadshow để quảng bá cho các nhà đầu tư. Điều này giúp chi phí đầu tư được tiết kiệm đáng kể.

Ngoài ra, giá IPO sẽ phải tuân theo thị trường và từng thời điểm. Trong khi đó, SPAC lại có thể đàm phán giá trước khi hoàn thành giao dịch. Đây chính là điểm mạnh cho doanh nghiệp khi thực hiện các giao dịch SPAC.

Tính chất cuối cùng trong SPAC chính là các nhà bảo trợ thường là những chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính. Do đó, họ sẽ có thể tư vấn cho doanh nghiệp về các vấn đề quản lý, đồng thời cũng có thể giữ một vị trí trong hội đồng quản trị nhằm hỗ trợ công ty có một hướng đi đúng đắn.

Ưu nhược điểm của niêm yết cổ phiếu thông qua sáp nhập SPAC

Ưu điểm

Các công ty có kế hoạch niêm yết công khai hoặc đã niêm yết công khai có thể hưởng lợi từ nhiều ưu điểm của SPAC, cụ thể: 

• Một công ty có thể trở thành công ty niêm yết thông qua SPAC chỉ trong vài tháng, trong khi thông qua IPO có thể kéo dài từ sáu tháng đến hơn một năm bởi đây được xem như là một quá trình gian khổ. 
• Các chủ sở hữu của công ty mục tiêu có thể đàm phán được giá bán tốt khi bán cho SPAC vì SPAC có thời gian giới hạn để hoàn thành giao dịch. Hơn nữa, việc được sáp nhập hoặc mua lại bởi SPAC cũng sẽ được tài trợ bởi các nhà tài chính và giám đốc điều hành kinh doanh uy tín. Do đó có thể mang lại cho công ty kinh nghiệm quản lý và khả năng hiển thị tốt hơn.

Nhược điểm

Bên cạnh những ưu điểm trên, SPAC cũng có một số nhược điểm và rủi ro nên được cân nhắc như sau: 

• Mọi người đều có niềm tin rằng SPAC sẽ thành công trong việc mua lại hoặc sáp nhập với một công ty mục tiêu phù hợp trong tương lai. Vì vậy, sự giảm thiểu giám sát từ các cơ quan quản lý, cùng với việc thiếu minh bạch từ SPAC có thể khiến các nhà đầu tư bán lẻ phải chịu rủi ro từ một khoản đầu tư có thể bị đẩy giá quá cao hoặc đôi khi thậm chí là gian lận.
• Lợi nhuận từ SPAC có thể sẽ không cao như kỳ vọng khi sự cường điệu ban đầu đã biến mất. 

Quy trình thông thường của một thương vụ SPAC

Quá trình của một thương vụ SPAC bao gồm 4 bước, thông thường sẽ diễn ra như sau:

• Bước 1: Tạo hoặc tìm một công ty vỏ bọc (Shell Company) không có hoạt động kinh doanh sản xuất và thường chỉ tồn tại tối đa là 24 tháng.
• Bước 2: Thực hiện IPO công ty vỏ để gọi vốn. Lúc này công ty vỏ chỉ có tài sản là lượng tiền thu được từ thương vụ IPO vừa xảy ra.
• Bước 3: Tìm kiếm công ty SPAC để mua lại và hợp nhất. Các cổ đông của công ty vỏ sẽ tiến hành bỏ phiếu để duyệt việc mua lại và hợp nhất này. Nếu quá trình bỏ phiếu không được thông qua, thì công việc tìm kiếm sẽ được tiếp tục. Ngược lại thì công ty sẽ đi tới bước tiếp theo.
• Bước 4: Hoàn tất thương vụ mua lại. Theo đó, công ty được hợp nhất sẽ được niêm yết gián tiếp trên thị trường chứng khoán.

Ngoài ra, nếu hết thời hạn mà các cổ đông không đạt được thỏa thuận, cũng như không tìm được công ty SPAC để duyệt hợp nhất, thì số tiền gọi vốn được cho công ty vỏ sẽ được trả lại cho nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, khi đầu tư vào công ty vỏ, nhà đầu tư hoàn toàn có thể không biết được việc liệu mình sẽ đầu tư vào cái gì. Do đó, hình thức này còn gọi là đầu tư vào một “Hồ bơi mù”.

SPAC đã trở thành xu hướng nổi bật trong thị trường chứng khoán những năm gần đây, nhưng liệu SPAC có thể duy trì được sự hấp dẫn của mình trong tương lai hay không vẫn là một câu hỏi chưa có câu trả lời. Bài viết trên là toàn bộ những thông tin cơ bản về SPAC là gì? Thông qua đó, Webketoan hy vọng có thể mang đến cho bạn cái nhìn đa chiều về các thương vụ SPAC. Và đừng quên theo dõi thêm nhiều thông tin tài chính bổ ích khác cùng chúng tôi!

Tham khảo: dnse.com, luatduonggia.vn, investopedia.com

Xem thêm các bài viết khác về Kế toán quản trị & Tài chính DN: Tại đây